โรค Restless Legs Syndrome (RLS) หรือที่รู้จักก้นในชื่อ Willis-Ekbom Disease หรือที่คนไทยเรียกกันว่า 'โรคขาอยู่ไม่สุข' เป็นความผิดปกติทางระบบประสาทที่มีลักษณะอาการคือ ความรู้สึกอยากขยับขาอยู่ตลอดเวลา ซึ่งมักมาพร้อมกับความรู้สึกอื่นๆ เช่น อาการชาที่เหมือนเข็มแทง ความรู้สึกคล้ายมีบางอย่างคลานอยู่ หรืออาการคัน โดยอาการเหล่านี้มักจะเป็นถี่ขึ้นในช่วงพักผ่อนหรือช่วงที่ร่างกายไม่ค่อยมีการเคลื่อนไหว และพบว่าเป็นหนักสุดในตอนกลางคืน ส่งผลให้นอนหลับยากและมีผลกระทบต่อคุณภาพชีวิต

สาเหตุที่อาจทำให้เกิด RLS:

แม้ว่าทางแพทย์จะยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด 100% ของอาการ RLS แต่มีปัจจัยหลายอย่างที่เกี่ยวข้องกับการเกิดโรคนี้ ได้แก่:

- ปัจจัยทางพันธุกรรม: RLS สามารถถ่ายทอดทางพันธุกรรมได้

- ปัจจัยทางระบบประสาท: ความผิดปกติในวงจรของสมองส่วน Basal Ganglia ซึ่งใช้สารโดปามีน (Dopamine) ในการควบคุมการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อ

- ภาวะทางการแพทย์: โรคหรือภาวะบางอย่าง เช่น โรคโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก ปลายประสาทเสื่อม และโรคไต อาจมีความสัมพันธ์กับการเกิด RLS

การขาดวิตามินและแร่ธาตุที่เกี่ยวข้องกับ RLS:

งานวิจัยล่าสุดชี้ให้เห็นว่าการขาดวิตามินและแร่ธาตุบางชนิดอาจมีบทบาทในการเริ่มต้นหรือทำให้อาการ RLS แย่ลงได้:

1. การขาดธาตุเหล็ก:  

ธาตุเหล็กมีความสำคัญต่อการสร้างและการทำงานของโดปามีน ระดับธาตุเหล็กที่ต่ำสามารถรบกวนเส้นทางของโดปามีน ซึ่งอาจนำไปสู่ RLS งานวิจัยพบว่าการขาดธาตุเหล็กที่ทำให้เกิดโรคโลหิตจางมีความเชื่อมโยงกับ RLS และการเสริมธาตุเหล็กสามารถบรรเทาอาการได้

2. การขาดวิตามินดี:

วิตามินดีมีความสำคัญต่อการทำงานต่างๆ ของร่างกาย รวมถึงสุขภาพของเส้นประสาทและกล้ามเนื้อ ระดับวิตามินดีที่ต่ำในผู้ป่วย RLS อาจทำให้อาการรุนแรงขึ้น และการเสริมวิตามินดีอาจช่วยลดความรุนแรงของอาการ

3. การขาดแมกนีเซียม:

แมกนีเซียมมีบทบาทสำคัญต่อการทำงานของกล้ามเนื้อและเส้นประสาท การขาดแมกนีเซียมอาจทำให้เกิดตะคริวและการกระตุกของกล้ามเนื้อ ซึ่งอาจทำให้อาการ RLS แย่ลง

4. การขาดวิตามินบี12:

วิตามินบี12 มีความสำคัญต่อสุขภาพของเส้นประสาท การขาดวิตามินบี12 อาจส่งผลต่ออาการทางระบบประสาท รวมถึงอาการที่พบใน RLS

การจัดการและการรักษา:

การจัดการปัญหาการขาดวิตามินและแร่ธาตุที่เกี่ยวข้องสามารถเป็นส่วนสำคัญในการรักษา RLS:

1. การเสริมธาตุเหล็ก:

สำหรับผู้ที่ได้รับการยืนยันว่ามีการขาดธาตุเหล็ก การเสริมธาตุเหล็กสามารถลดหรือบรรเทาอาการ RLS ได้ ควรปรึกษาแพทย์ก่อนเริ่มการเสริม

2. การเสริมวิตามินดีและแมกนีเซียม:

การเสริมวิตามินและแร่ธาตุเหล่านี้ในกรณีที่ขาดอาจช่วยปรับปรุงอาการ RLS ได้ อย่างไรก็ตาม ควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์เพื่อกำหนดปริมาณที่เหมาะสม

3. การปรับอาหาร:

เพิ่มอาหารที่มีธาตุเหล็กสูง (เช่น เนื้อสัตว์ไม่ติดมัน ถั่ว และผักใบเขียว) วิตามินดี (เช่น ปลาไขมันและผลิตภัณฑ์นมเสริมวิตามิน) และแมกนีเซียม (เช่น ถั่ว เมล็ดพืช และธัญพืชเต็มเมล็ด) ในอาหารประจำวัน

4. การปรับเปลี่ยนวิถีชีวิต:

ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ รักษาตารางเวลาการนอนหลับให้สม่ำเสมอ และหลีกเลี่ยงคาเฟอีนหรือแอลกอฮอล์ก่อนนอน ซึ่งอาจช่วยลดอาการ RLS ได้

หากคุณมีอาการ RLS ควรปรึกษาแพทย์เพื่อประเมินสุขภาพและวางแผนการรักษาที่เหมาะสม การจัดการปัญหาการขาดวิตามินและแร่ธาตุเป็นเพียงส่วนหนึ่งของการรักษาแบบองค์รวมสำหรับอาการนี้ค่ะ

แหล่งข้อมูลอ้างอิง:

1. RLS Foundation  >>  https://www.rls.org/faqs

2. Healthline  >>  https://www.healthline.com/health/what-vitamins-help-restless-leg-syndrome

3. Fusion Recovery  >>  https://fusion-recovery.com/blogs/health-tips/restless-legs-vitamin-deficiency

4. eMedicine Health  >>  https://www.emedicinehealth.com/what_is_your_body_lacking_with_restless_legs/article_em.htm

5. Tremor Journal  >>  https://tremorjournal.org/articles/10.5334/tohm.741

6. JJ Medicine YouTube  >>  https://youtu.be/go2pOtFjMNI